Wat heeft dominantie te maken met een balletje?

Het antwoord op de titel van dit artikel lijkt in eerste instantie te zijn; weinig. Maar… als je verder leest, zul je ontdekken dat er in sommige situaties, met sommige eigenaren en sommige honden wel degelijk een verband is. Alhoewel die misschien anders is dan je in eerste instantie zou denken.

Er zijn nog steeds teveel honden die volkomen onterecht de stempel “dominant” krijgen.

Door de buurman, de dierenarts, een bijgeschoolde instructeur op een hondenschool of iemand anders die vindt dat hij/zij verstand heeft van hondengedrag.

Ik heb het overigens in dit verband niet over de ethologisch/biologisch vastgestelde definitie van dominantie, maar over hoe het in de volksmond gebruikt en geïnterpreteerd wordt. Voor gewone hondeneigenaren staat een dominante hond (vaak) gelijk aan een hond die de strijd met je wil aangaan om de baas te worden over het gezin (de roedel). Als eigenaar moet je dat (natuurlijk) vooral voorkomen en moet je ervoor zorgen dat jij als eigenaar vooral de baas wordt en blijft.

Ik ben het met die interpretatie van de term dominantie volstrekt oneens.

Waarom? Dat kun je onder meer hier en hier lezen.
Als je er in je omgang ook van uit gaat dat hierarchie niet de relatie met je hond bepaalt, kom je in de praktijk wel situaties tegen waar je in eerste instantie misschien niet direct een andere verklaring voor weet dan dominantie. Kom je in zo’n situatie, dan is het goed je het volgende te realiseren…

In het leven van de hond zijn bepaalde dingen erg belangrijk. Datgene wat zijn eerste levensbehoeftes vervuld en dat wat hij leuk vindt. Dit worden resources genoemd. Voorbeelden van die resources zijn eten, een ligplaats, veiligheidsgevoel, beweging, speeltje (balletje), een bot etc. Als je erover nadenkt wat jouw hond belangrijk vindt en je hebt ook nog een andere hond (gehad), dan zul je waarschijnlijk net als de meeste hondeneigenaren tot de conclusie komen dat de ene hond het ene heel belangrijk vindt en de ander iets anders. Voorbeeld bij mij thuis; Ean vindt zijn bal echt helemaal te gek en doet daar alles voor, Aisha maakt zich niet echt druk om een bal en vindt een snoepje veel belangrijker.

Deze resources bepalen voor een heel groot gedeelte het gedrag van de hond ten opzichte van iedereen met wie hij een relatie heeft (mens en hond). Hoe graag een hond een resource wil houden of wil krijgen, heeft gevolgen voor hoe de hond zich gedraagt ten opzichte van zijn eigenaar of andere honden binnen de roedel. Overigens zijn meer dingen belangrijk dan de resource, maar het is een eerste goed begin om gedrag van je hond in bepaalde situaties beter te kunnen plaatsen als je het niet in het dominantie-concept wilt plaatsen.

De relatie tussen dominantie en een balletje

Zo kom ik weer terug bij de titel van dit artikel; de relatie tussen dominantie en een balletje. Een hond die zijn tanden laat zien als een andere hond binnen het gezin of de eigenaar zijn bal wil pakken, zou door sommigen volgens het dominantie-concept gezien worden als dominant. Maar als je er van uit gaat dat de bal een belangrijk resource voor hem is én je houdt rekening met factoren als de sociale band en leerervaringen dan is de kans groot dat je tot een heel andere conclusie komt dan dat de hond die zijn tanden laat zien als zijn bal wordt gepakt, dominant is.