Wat heb je eigenlijk in huis gehaald?

Wij mensen fokken al tientallen, misschien al wel honderden jaren, met honden. Diverse soorten honden hadden eigenschappen waar we gebruik van konden maken. Door te selecteren op de eigenschappen die voor ons mensen handig waren, konden we honden inzetten om ons in ons dagelijks leven te ondersteunen. Zo ontstonden allerlei rassen met hun specifieke eigenschappen. Tegenwoordig worden lang al die specifieke eigenschappen niet meer of nog maar deels gebruikt. Maar dat neemt niet weg dat je er als eigenaar goed over na moet denken. Want die eigenschappen kunnen nog wel eens tot - voor ons - ongewenst gedrag leiden. Dus is het belangrijk dat je er stil bij staat: wat heb je eigenlijk in huis gehaald? 

In totaal zijn er tien verschillende rasgroepen, waar zo'n 300 rassen in onderverdeeld zijn. Dat zijn lang niet alle rassen; er zijn er ook nog een heleboel binnen de kynologie 'niet erkend'. Daarnaast zijn er natuurlijk nog alle kruisingen, waarvan wel bekend is wie de voorouders zijn. En dan hebben we ook nog de 'onherleidbare kruisingen', waarvan niet duidelijk is wat de afkomst is. Kortom; een heel breed scala aan honden, die toch met elkaar gemeen hebben dat ze voorouders hebben die ooit, in een (ver?) verleden een bepaalde functie hadden. Sommigen van hen hebben die functie nog steeds. 

Denk aan de Retrievers, Spaniels en Waterhonden, die gefokt zijn om bij de jacht te ondersteunen. Niet elk ras doet hetzelfde; Retriever halen wild op nadat het geschoten is, Spaniels doen dat ook maar drijven ook de vogels op zodat het geschoten kán worden. Het is dus een groep met diverse rassen, maar oorspronkelijk gefokt voor de jacht.
Herdershonden en veedrijvers is ook een groep met honden met een diverse achtergrond, maar ze hebben gemeenschappelijk dat ze ingezet worden bij het houden van kuddes vee. Een herder doet dat net iets anders dan een drijver (niet mijn expertise, dus ik ga me daar verder niet aan branden ;) ) en ook daarbinnen zijn weer variaties. Maar deze rassen doen dus ander werk dan de jachthonden. Dat moge duidelijk zijn. 

En zo heeft elke rasgroep een andere functie. Binnen die rasgroep is er nog weer onderscheid te maken. 
Waarom is dit belangrijk als het gaat over (probleem)gedrag? 
Hoor ik je bijna denken....

Nou... Die oorspronkelijke functie zit verankerd in de genen van je hond. Bij de ene wat meer dan de ander. En bij de een komt het eerder naar de oppervlakte dan bij de ander. Dan heb ik het overigens over de verschillen per individu, niet zozeer over de verschillen per ras. Bij de ene retriever ligt het vasthouden van dingen meer aan de oppervlakte dan bij de andere. En de ene erfbewaker zal eerder blaffen dan de andere. De ene windhond zal sneller reageren op een prooi op zicht dan de ander. Het verschilt per hond. 

Dat neemt niet weg, dat je bij een heleboel honden ziet dat er - als er opwinding of stress is - dit oorspronkelijke gedrag naar boven komt. In het ene geval is dat meer ongewenst dan het andere. Een Retriever die er vandoor gaat met een pantoffel als er visite komt (opwinding), vinden de meeste mensen minder erg dan een Border Collie die de visite blijft omcirkelen in een verstarde houding. Een Jack Russell die een gat graaft als er iemand onbekend de tuin in loopt vinden de meeste mensen niet fijn, maar minder vervelend dan een herder die blaft als er een onbekende binnen komt. 

Als je dat weet, is het misschien ook beter te begrijpen dat het lastiger is om een Herder niet te laten blaffen als er visite is, dan wanneer je dat probeert te leren aan een Retriever. Dat genenpakket beïnvloedt hoe ver je kunt komen met je training. Ondanks dat het soms ongewenst gedrag is voor ons, vanwege de manier waarop we leven en wat we graag zouden willen dat onze hond doet/kan. 
Een hond is niet volledig maakbaar naar wat we zouden willen...
Oók niet als je je helemaal te pletter traint. 
Sommige dingen kunnen nu eenmaal niet of zijn onrealistisch om van je hond te verwachten. 

Dat betekent overigens niet dat sommige honden het wél kunnen! 
Ik ken ook genoeg herders die niét blaffen bij visite, Jack Russells die niet graven, Retrievers die niet iets in de bek vasthouden... Management en training speelt daarbij vast een rol. Maar ook wat er in het genenpakket zit van je hond en hou daar rekening mee. Past een potentiële eigenschap het écht niet in je leven? Dan kun je beter kiezen voor een ander ras. 
Overigens is ook dat geen garantie. Eén van de redenen waarom ik een retriever leuk vind, is het feit dat ze relatief weinig blaffen. Behalve dan onze Flatcoated Griffin. Die blaft :D Zo zie je maar weer; ook de raskeuze is geen garantie. Ook een hond is nu eenmaal een individu...

Behalve raskeuze, is er nog een ander aspect dat beïnvloedt of je hond makkelijk ongewenst gedrag kan laten zien. En dat is het formaat van de zogenoemde stress-emmer. Over wat het is en hoe het werkt, kun je het beste dit artikel lezen. 

De functie van stress is onder meer het lichaam van je hond aan zetten om in beweging te komen. Om IETS te doen. Hoe groter de figuurlijke emmer van je hond, hoe minder explosief je hond in het algemeen is. Als je als hond nog steeds 'werkt', dus het oorspronkelijke doet waarvoor je gefokt bent, is er een kans dat je figuurlijke stress-emmertje kleiner is dan 'gemiddeld'. Omdat je in staat moet zijn om goed en snel in actie te komen op het moment dat je aan het werk bent. Dat is voor mij de verklaring dat ik vaker honden uit werklijnen zie met voor de eigenaar ongewenst gedrag, dan honden die niet meer voor werk gebruikt worden. Overigens; dit is mijn praktijkervaring en wordt (voor zover ik weet) niet door wetenschappelijk onderzoek gestaafd. Vind ik belangrijk om erbij te vermelden, want mijn ervaring hoeft zeker niet door iedereen gedeeld te worden. Maar ik denk dus dat werklijnen over het algemeen een kleiner figuurlijk stress-emmertje hebben. Niet erg, als je daar rekening mee houdt. 
Oh ja; de grootte van de emmer kun je niet veranderen. 
Wel wat de prikkels zijn die ervoor zorgen dat het niveau in die emmer stijgt. 

Weet dus wat je in huis haalt. 
Of wat je in huis hebt gehaald. 
Zodat je realistische verwachtingen hebt over wat je kan of zou moeten kunnen. 
Levende wezens zijn niet volledig maakbaar naar wat je zou willen. 

Wil je meer weten over honden en hun (probleem)gedrag? 
Meld je dan aan voor de (gratis) Doet ie anders Nooit! Club!

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname van dit artikel is niet toegestaan zonder toestemming. Delen via social media wordt op prijs gesteld.