Informatie is van levensbelang. Ook voor je hond

Honden die uitvallen, doen dat vaak omdat ze zich bedreigd voelen. In de beleving van de hond moeten ze iets doen om zich uit een situatie te redden. Als eigenaren proberen we het uitvallen te veranderen. Maar het is belangrijk om ook iets te doen aan die beleving, aan hoe een hond tegen een andere hond/persoon/dier/voorwerp aan kijkt. En zonder dat de meeste mensen het weten, beïnvloeden zij die beleving vaak. 

Tijdens een wandeling of uitlaatronde met je hond, kom je in je omgeving meestal diverse prikkels tegen. Andere honden, andere mensen, fietsers, auto’s, dieren, voorwerpen… Het kan van alles zijn. Een hond die op straat uitvalt, reageert op een van deze prikkels. In de meeste gevallen doet hij dat, omdat hij zich bedreigd voelt door zo’n prikkel (lees daarover hier meer).

Spanning in je hond

Verplaats je eens in het hoofd van je hond. Jullie zijn aan het wandelen en je hond ziet op zo’n 50 meter afstand een andere hond in jouw richting komen. In het verleden heeft jouw hond een aanvaring gehad met (ik trek zomaar een voorbeeld uit de kast) een grote zwarte retriever. Het zien van andere honden zorgt er daardoor (leerervaringen) waarschijnlijk voor dat het niveau aan stress-hormonen in zijn lijf stijgt. Zijn lichaam krijgt dus al de boodschap: let goed op. Het zou wel eens kunnen zijn dat je in actie moet komen. De spanning in het lijf van je hond neemt toe.

Niet iedereen herkent deze spanning. Dat is ook niet heel raar, want in deze fase is het meestal nog heel subtiel. Je kunt deze staat van paraatheid, met een geoefend oog, bijvoorbeeld zien aan de manier van lopen (iets stijver of de houding van de kop (iets omhoog of juist iets naar beneden). Maar dat valt in deze fase, dus nog voordat een hond bv. “kalmerende signalen” laat zien, zeker niet mee om te herkennen.

Informatie is essentieel

In deze fase is een ding heel erg belangrijk voor je hond. Hij wil weten wie die andere hond is en of dat echt een bedreiging is. Want op deze afstand zou hij er zelf nog voor kunnen kiezen om om te draaien en niet naar datgene toe te gaan dat hij als bedreigend ervaart. Want primair doet ieder verstandig individu dat in eerste instantie.
Maar …. daartoe moet hij wel de kans krijgen!

En daar gaat het vaak mis. En daar beïnvloeden wij als eigenaar heel vaak de hond met als resultaat iets dat we helemaal niet willen. Vaak lopen wij als eigenaar op dat beslissende moment, het moment waarop de hond nog een bewuste afweging kan maken over een bedreiging, door. We lopen in de richting van datgene waar de hond al iets spanning voor heeft opgebouwd. Daarmee ontnemen we hem het belangrijkste dat hem nog zou kunnen weerhouden om uit te vallen; het informatie verzamelen zodat hij een bewuste keuze kan maken.

Een voorbeeld om het duidelijker te maken.
Stel. Je bent erg bang voor spinnen. Je partner gaat een avondje stappen en vertelt je vlak voordat hij de deur uit loopt; “oh ja, er zit een spin op de slaapkamer” en weg is ie (je partner dan he?)
Daar zit je dan. Bang voor spinnen maar je moet toch echt naar bed. Je lichaam is in verhoogde staat van paraatheid (vergelijk het met de hond die op 50 meter afstand de andere hond ziet). Wat maakt dat jij wel of niet gaat slapen?
De kans is groot, dat dat bepaald wordt door diverse factoren aan de spin. Is ie groot, is ie klein, zit ie bij je kussen of aan het voeteneind, in een verre hoek in de kamer, is het een hooiwagen of een tarantula (even je fantasie gebruiken )…..
Je hebt dus informatie nodig om te bepalen of je staat van paraatheid terecht is. En of je met de stofzuiger naar boven moet of gewoon kunt gaan slapen.

Laat je hond informatie verzamelen

Omdat wij ons als eigenaar vaak niet bewust zijn van de “staat van paraatheid”, lopen we vaak door in de richting van de prikkel. We “dwingen” de hond in feite om door te lopen en ontnemen hem de mogelijkheid om informatie te verzamelen.
Is die hond in de verte een retriever of niet? Is ie zwart of niet? Is ie groot of niet? Het is informatie die voor de hond in dit voorbeeld heel erg belangrijk is.

Hoe herken je nu dat je hond informatie aan het verzamelen is?

• Blijft stil staan, gaat zitten of liggen en lijkt naar de prikkel

• snuffelen in de lucht

• snuffelen op de grond en kijken naar de prikkel

• kijkt herhaaldelijk naar de prikkel en weer weg

Zolang je hond dit nog doet in een relatief ontspannen houding en hij kan zelf nog weer wegkijken van de prikkel, is het ten sterkste aan te raden om je hond dit te laten doen! De informatie die hij op deze manier verzamelt, zorgt ervoor dat hij een bewuste keuze kan maken om weg te draaien en niet de confrontatie aan te gaan. Vaak geven mensen hun hond die kans niet (of onvoldoende), waardoor de beleving van die prikkel heel anders is dan wanneer de hond wel informatie zou kunnen verzamelen. Het wordt wel als bedreigend ervaren, waardoor je als eigenaar dus het gedrag van je hond in de hand werkt.

Heb je een puppy die de wereld nog aan het verkennen is? Dat is dit punt van informatie verzamelen ook erg belangrijk! Vanzelfsprekend moet je je hond kennis laten maken met de wereld, ervoor zorgen dat hij positieve associaties gaat maken met allerlei prikkels. Maar in ons enthousiasme, nemen we nogal eens te vanzelfsprekend aan dat een puppy zomaar op alles af kan lopen. We realiseren ons onvoldoende dat ook (of eigenlijk juist!) een pup even de tijd nodig heeft om te bepalen of die prikkel een bedreiging is of niet.

Samengevat

• Laat je hond informatie verzamelen over een prikkel

• Loopt niet klakkeloos door, laat je hond bepalen of hij verder wil of niet als er een prikkel is waarvan je weet dat hij daar mogelijk moeite mee heeft

• Heb geduld; geef hem de kans om te bepalen of iets bedreigend is of niet. JIJ kunt dat niet voor hem bepalen, dat moet hij zelf doen

• Juist voor puppies is het belangrijk dat ze niet “meegesleept” worden naar prikkels die ze moeten leren kennen, maar dat ze in hun eigen tempo informatie kunnen verzamelen en positieve ervaringen opdoen.

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname zonder toestemming is niet toegestaan. Vind je het artikel zo interessant dat je vindt dat anderen het ook moeten lezen, deel het dan via de onderstaande buttons op social media!