Drie woorden waar ik de kriebels van krijg. Jij ook?

Respect. Eigenwijs. Dominant.
Het zijn drie woorden waar ik de kriebels van krijg, als ze gebruikt worden in combinatie met hondengedrag. Meestal ongewenst gedrag. Vaak als verklaring voor waarom een hond iets wel of iets niet doet. Maar eigenlijk zie ik het als een drogreden. Het ongewenste gedrag heeft meestal weinig te maken met het karakter van de hond, maar alles met de manier waarop het ongewenste gedrag (niet) getraind is. 

Een aantal woorden komt vaak terug als je met eigenaren praat over het gedrag van hun hond. En daarmee bedoel ik niet een woord als “beloning” of “voertje” 😀 Het zijn vaak woorden die gerelateerd worden aan ongewenst gedrag. Maar vaak slaan die woorden in mijn ogen eigenlijk als een tang op een varken. Ze zijn in mijn ogen nietszeggend en worden gebruikt vanuit mythes en gebruiken binnen hondenland uit het verleden. Mijn persoonlijke Top Drie:

1. Respect
“Je hond doet dat omdat hij geen respect heeft voor je”.
“Maar hij moet respect voor jou hebben”.
“Het is logisch dat hij niet naar je luistert, want hij heeft geen respect voor je”.
Het zijn maar enkele voorbeelden van zinnen die ik vaak voorbij hoor komen.
Maar wat is respect nu eigenlijk? Als je er een definitie van zoekt, kom je bv. op “respect is een gevoel van bewondering, ontzag of eerbied”. Ervaren honden dat als ze naar ons kijken?
Ik weet het oprecht niet.
Ik denk wel dat je, als een hond al op zo’n manier naar ons kijkt, het niet kunt afdwingen.
Ik weet wel zeker dat het niet aan de basis ligt van ongewenst gedrag. Een hond zal niet opzettelijk bepaalde dingen niet willen doen, omdat hij geen respect heeft voor je.
Als een hond ongewenst gedrag laat zien, zijn er eigenlijk twee opties:
a. je hebt het niet goed getraind, je hebt als trainer zijnde niet de juiste motivatie gevonden of het onvoldoende duidelijk gemaakt wat je van je hond verwacht
b. je hond ervaart een emotie (meestal negatief) die ertoe leidt dat hij bepaald gedrag laat zien. Dat is dan vaak ongewenst. Denk aan bv. uitvallen, wat vaak gestuurd wordt door de emotie angst (zich bedreigd voelen).

Met het woord “respect” voelt het voor mij alsof je als eigenaar zijnde het probleem bij de hond legt. Terwijl je als eigenaar in mijn visie in elk geval voor het grootste gedeelte verantwoordelijk bent voor het voorkomen of bijsturen van gedrag. Dat lukt niet altijd, want we zijn allemaal maar mensen en je hebt niet altijd alles onder controle. Maar ik vind het niet ok om dat dan af te schuiven op je hond…

2. Eigenwijs (ondeugend)
“Maar dit is wel een eigenwijs ras”
“Hij is vaak eigenwijs”

Het woord “eigenwijs” wordt vaak gebruikt om enigszins verbloemend aan te geven dat een hond niet doet wat van hem gevraagd wordt. Dit heeft vaak alles te maken met de verwachtingen die we van een hond hebben of met de eisen die we aan ze stellen in onze maatschappij.
Ik denk dat er geen eigenwijze honden bestaan.
Er bestaan wel honden die een andere motivatie nodig hebben om te doen wat we van ze vragen, dan de gemiddelde hond. Misschien een hond die liever geen voer heeft als bekrachtiger, maar die bijvoorbeeld wel een rondje rennen als bekrachtiger ervaart. Dat voer is voor ons gemakkelijk. Denken aan een alternatieve bekrachtiger komt vaak niet in ons op.

Als je de juiste motivatie weet te vinden van de hond, kun je in het algemeen zijn gedrag sturen. Soms is het inderdaad best moeilijk om die juiste motivatie te ontdekken. Dat maakt je hond niet eigenwijs. Dat maakt je hond anders dan gemiddeld als het gaat om wat hij als iets leuks of lekkers ervaart. Dus als een bekrachtiger.
Zie het als een uitdaging!
(al is het wel gemakkelijker als je hond voer of spel als een beloning ervaart, eerlijk is eerlijk)

Daarmee bedoel ik niet dat je elk gedrag MOET willen trainen.
Train het gedrag van je hond zoveel als je wilt. Of niet wilt.
Maar als je wel iets wilt trainen en je hond doet het niet, dan is hij niet “eigenwijs”.
Hij heeft een andere motivatie (een geurtje, iets om naar te kijken etc).
Hij weigert niet te doen wat jij van hem vraagt omdat hij “eigenwijs” is.
Hij is bezig met iets anders, jouw stappen in het trainingsplan zijn te groot, hij heeft zijn dag niet.
Of je vraagt iets van hem dat tegen zijn natuurlijke eigenschappen in gaat (bv. niet achter een konijn aan gaan dat voor zijn neus opduikt). Het kan allemaal.
Maar hij doet niet opzettelijk “zijn eigen zin”, dat afzettend tegen wat jij van hem wilt.
Hij is niet eigenwijs.

3. Dominant

“Hij probeert de baas te zijn als hij op de bank gaat liggen”
“Hij wil de leider zijn”
“Hij is blaft naar andere honden, hij is dominant”

Over dit woord en hoe het gebruikt wordt om gedrag van honden te verklaren, zou ik uren kunnen praten. Ik heb er ook al heel veel woorden aan “vuil” gemaakt in allerlei artikelen, zoals deze bijvoorbeeld.

Kern van het verhaal: dé dominante hond bestaat niet. Daarover zijn alle wetenschappers het over eens. Als je al wilt spreken over dominantie, gaat het over gedrag binnen een relatie.
Dominant zijn tegenover een hond die jouw hond niet kent, kan dus niet.
Dominant zijn tegenover een persoon die jouw hond niet kent, kan dus ook niet.
Honden gedragen zich niet op een bepaalde manier (zeker niet als er agressie in het spel is!) vanwege status. Meestal gaat het om iets dat belangrijk voor hen is (resource), zoals voer, speeltje, veiligheid etc.
Dit is de korte versie 🙂 Kijk voor meer informatie op de eerder gegeven link.

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname is niet toegestaan zonder toestemming. Delen van deze link via social media wordt op prijs gesteld.