De misverstanden over BAT voor uitvallende honden

Ik ben sinds een aantal jaren CBATI, gecertificeerd BAT instructeur. Leuk voor je, hoor ik je denken 🤪😇, maar wat is het? Daarover schreef ik in het verleden ook al eens een artikel, maar ik merk dat in de loop der tijd mensen zijn gaan denken dat ze BAT doen. Maar dat het blijkt dat ze iets heel anders doen. Ik vind het daarom tijd voor een herhaling (en misschien een verduidelijking). Vooral interessant als je een uitvallende hond hebt, maar principes uit de BAT zijn ook handig voor honden die andere dingen wel wat spannend vinden of voor pups. 

Laten we beginnen bij het begin. 
Als je een uitvallende hond hebt, is BAT een hele fijn en succesvolle methode om je hond te leren dat hij zich geen zorgen hoeft te maken over andere honden of andere mensen die jullie tijdens een wandeling tegenkomen. Het leert je hond dat hij iets anders kan doen dan blaffen, grommen of aan de lijn trekken (of erop af stormen als hij niet aan de lijn zit) als je een andere hond tegenkomt. Hij leert dat bv. omdraaien of de andere hond zien maar daarna er geen aandacht aan besteden, eigenlijk net zo prettig en effectief is. 

BAT is de afkorting van Behavior Adjustment Training. De methode is ontwikkeld door Grisha Stewart en is deels gebaseerd op leerprincipes zoals klassieke conditionering. Bij dat leerprincipe leert je hond dat als er iets in zijn omgeving gebeurt, dat dat voor je hond een gevolg heeft. Bijvoorbeeld dat als hij een andere hond ziet, dat hij kan snuffelen op de grond of dat hij de andere kant op mág lopen. 
Een ander belangrijk onderdeel van BAT, is het feit dat een hond meer controle krijgt over zijn eigen omgeving. En dat hij ook informatie kan verzamelen over wat er om hem heen gebeurt. Uit diverse onderzoeken (bij onder meer mensen) blijkt namelijk dat je als individu beter kunt omgaan met prikkels die je eng vindt, als je zelf vervolgens mag bepalen wat je daar dan mee doet.
Natuurlijk zitten daar grenzen aan: als de keuze van je hond is om die andere hond waar hij bang voor is, aan te vallen, mag dat niet. Dat lijkt me nogal wiedes. Maar wat we vaak als eigenaren doen zonder daar bij stil te staan, is de hond in de richting leiden van datgene wat hij wat spannend vindt. Omdat we het niet zien dat de hond het spannend vindt. Of omdat we denken dat hij er anders nooit aan went (daarover schreef ik eerder al dit artikel)

Die controle en het informatie laten verzamelen leidt tot een paar belangrijke uitgangspunten bij BAT. Dit zijn onder meer: 
- Je hond tijdens een wandeling veel laten snuffelen. Onder meer omdat snuffelen de stress doet verminderen en het ervoor zorgt dat je hond informatie kan en mag verzamelen. Super belangrijk voor zijn welzijn en dus heel fijn dat dat steeds meer toegelaten wordt en een belangrijk uitgangspunt is! 
- Je hond uitlaten met een lange lijn, zodat hij zelf meer en vaker kan bepalen (als het veilig is!!) waar hij naar toe wil. Je laat daarbij je hond voor je uit lopen en jij volgt in principe je hond. Die bepaalt de richting en de snelheid. Zoals aangegeven: zolang het veilig is voor je omgeving, voor jou en voor je hond. 
- Je probeert in eerste instantie zoveel mogelijk andere honden en confrontaties met moeilijke situaties te vermijden. Hiervan wordt vaak gedacht dat het echt BAT is, maar hierover zeg ik altijd dat elke goede methode gebaseerd is op het eerst zoveel mogelijk vermijden van situaties die voor je hond lastig zijn. BAT is zeker niet de enige methode waarmee je uitvallen kunt verbeteren (ik vind het persoonlijk de beste, anders zou ik het niet gebruiken maar dat ik het het beste vind betekent natuurlijk niet dat er ook andere wegen zijn die naar Rome leiden 😉) Als je in een bepaalde methode aangeraden wordt om je hond te confronteren met prikkels die hij spannend vindt, zónder dat je als eigenaar controle hebt over die prikkels, is het niet gebaseerd op inzichten over leerprincipes. En daarmee naar mijn idee dus geen goede manier. 

Misschien denk je nu: ah... dat doe ik allemaal! 
En dus doe ik aan BAT. 
Maar.... als je alleen de bovengenoemde dingen doet, ben je zeker goed bezig. 
Maar
Je doet dat géén BAT!!

BAT is meer dan ontwijken, laten snuffelen en confrontaties vermijden. 
Het allerbelangrijkste uit BAT zijn de trainingssessies met de prikkels. 
Met alleen vermijden van die prikkels leert je hond namelijk inderdaad nooit dat hij zich er geen zorgen over hoeft te maken hoe hij er wel mee om kan gaan. 
Laat ik heel duidelijk zijn: ik zeg NIET dat je je hond moet confronteren met andere prikkels zonder dat je er enige mate van controle over hebt! 
Maar met altijd vermijden kom je er ook niet. 
BAT betekent dat je gaat trainen. 
Met de prikkel(s) waar je hond op reageert
In enigszins gecontroleerde omstandigheden. 
Die kun je zelf creëren in trainingssessies, waarbij je afspreekt met bijvoorbeeld de eigenaar van een andere hond. Of je houdt zogenoemde Ninja-BAT-sessies waarbij de andere eigenaar niet weet dat je op zijn hond oefent. Kan ook prima, als je de juiste omstandigheden hebt. 

Wat is BAT dus niet?!
- een snuffelwandeling aan een lange lijn. Super fijn dat je je hond die gelegenheid geeft en blijf dat vooral doen! Maar het is geen BAT en dus géén oplossing voor het uitvallen. Kan het een bijdrage leveren? Zeker! Maar het is niet datgene dat verandert wat je hond vindt en vooral voelt bij andere honden en/of mensen. 
- Je hond voorop laten lopen aan een lange lijn. Opnieuw: super fijn dat je hond deze gelegenheid krijgt, goed voor zijn welzijn en de regulatie van zijn emotie. Als je het veilig doet (!!!, ik schreef daarover eerder dit artikel): vooral blijven doen. Maar niet denken dat het de oplossing is voor hoe je hond zich voelt als hij een andere hond of een persoon ziet tijdens de wandeling. 
- Andere honden blijven vermijden

Wil je leren hoe je wél echt aan de slag kunt gaan met BAT? 
Waarbij je niet alleen belangrijke dingen als knuffelwandelingen, lijnvaardigheden en overlevingsvaardigheden leert. Maar óók hoe je BAT-sessies kunt doen. En waar je mensen vindt met wie je samen kunt oefenen? 
Doe dan mee aan het lesprogramma Help je uitvallende hond. 
Meer informatie vind je hier. 

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, gecertificeerd BAT-instructeur en hondengedrag-specialist. Overname van dit artikel is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming. Delen van de link naar dit artikel via social media wordt op prijs gesteld.