Gedrag van je hond negeren; onzin?

Op veel vragen van hondeneigenaren over ongewenst gedrag komt nog wel eens het antwoord; “ongewenst gedrag moet je negeren”. Maar met alleen negeren kom je er niet. Sterker nog, in een verkeerde context kan het het gedrag van de hond heel goed verergeren in plaats van verbeteren.

Heel vaak hoor je binnen hondenland de zin: “Gewenst gedrag moet je belonen en ongewenst gedrag moet je negeren.” Daar wordt naar mijn idee een fundamentele fout gemaakt, waar honden en hun eigenaren de dupe van kunnen worden.

 Ongewenst gedrag van je hond negeren heeft met name en alleen in specifieke situaties zin.Vooral als de hond gedrag laat zien omdat hij daarmee aandacht wil genereren van zijn eigenaar, kan het erg zinnig zijn om het gedrag van de hond te negeren.
Denk daarbij aan de hond die voor zijn eigenaar zit te piepen omdat hij aandacht wil. Of die zich opdringt met een speeltje. Als je dat ongewenst gedrag vindt (want waarom zou een hond niet mogen aangeven dat hij wil spelen?), kan het zinvol zijn om de hond op dat moment te negeren.
Maar… negeren is niet zo simpel als het lijkt. Negeren is namelijk helemaal niets veranderen aan de situatie zoals die op dat moment is. Als je de krant leest en je hond slaat met zijn poot op de krant, krabt je daarbij per ongeluk, dan negeer je niet als je de krant weg legt. Ook dat kan al functioneren als aandacht en dus het gedrag doen laten herhalen.

In zo’n geval zou mijn advies eerder zijn om van je hond weg te lopen. Daarmee geef je een hond direct een grens aan en maak je hem duidelijk dat dit gedrag niets oplevert. Omdat je iets weghaalt uit zijn omgeving dat hij graag wil (jij in dit geval), wordt zijn omgeving minder leuk. Wat je dan doet, is de hond corrigeren..

Op dit punt ontstaat er vaak spraakverwarring. Een correctie is niet per definitie je hond pijn doen, laten schrikken of intimideren. Een correctie is iets dat je doet waardoor de hond de volgende keer dat gedrag minder laat zien. Dat kan dus ook op een andere manier dan pijn, schrik of intimidatie.
Ik denk dat het een mythe is dat je met je honden kunt samenleven zonder ze te corrigeren. Daar schreef ik al eerder een artikel over. “Life is a bitch” en “he, ik ben ook maar een mens…”, zullen we maar zeggen. Hoe leuk en liefelijk je het ook zou willen, (ook) je hond kun je niet altijd vrijwaren van stress of frustratie.

Ik vind dat je een hond een grens aan MOET leren. Je hond heeft duidelijkheid nodig en zijn omgeving moet voorspelbaar zijn. Een hond heeft niets aan een leven zonder regels en grenzen, dat levert meestal alleen maar stress op. Maar de manier waarop je die regels en grenzen stelt, dat is vaak de inzet van de discussie. Zo heeft een van mijn vorige artikelen her en der tot enige discussie geleid. “Want je moet je hond toch ook wel grenzen geven? Zodat hij weet dat hij ongewenst gedrag vertoont?”.
Mijn antwoord is: Ja!

Negeren is in een heleboel situaties onverstandig.
Het is dan veel verstandiger om de hond duidelijk te maken dat je niet wilt dat hij dat gedrag laat zien. Een hond die de vuilnisbak leeg eet en wordt genegeerd, zal dat de volgende keer opnieuw doen.
Een hond die in je handen bijt omdat hij overprikkeld is en genegeerd wordt, zal dat een volgende keer opnieuw doen omdat het een manier is om zijn stress kwijt te raken.
Een hond die op meubels kauwt en genegeerd wordt, zal dat een volgende keer opnieuw doen. Want waarom zou hij er mee stoppen?

Wat ik wel HEEL belangrijk vindt, is hoe je die grens aangeeft.
En daar gaat het in mijn beleving nog wel eens mis.
Veel mensen roepen (want he, ze zijn ook maar mens…) met stemverheffing Nee! of Foei! Waardoor de hond mogelijk wel stopt met zijn gedrag, maar niet als een bewuste handeling. Hij stopt omdat hij schrikt, bang is of zich geïntimideerd voelt.
DAT vind ik niet ok.
En ja… het kan heel zinnig zijn dat een hond ook een beetje stress-bestendig gemaakt wordt en niet schrikt van een stemverheffing. Maar ik wil niet dat mijn hond schrikt van MIJ. Ik wil dat ik altijd een veilige haven ben voor mijn hond. Niet omdat ik er een mini-mens van maak, maar omdat een hond emoties heeft en het mijn verantwoordelijkheid is om hem veilig te houden (als hij dat niet zelf kan).
Bovendien kun je je afvragen hoe reeel het is om je hond te laten schrikken op een moment dat hij gedrag laat zien dat normaal hondengedrag is. Denk aan kauwen, graven of bv. lomp spelen. Is dat gedrag dat je als eigenaar wilt?
Nee. Dus het is logisch om daar een grens in aan te geven.
Maar voor normaal gedrag je hond laten schrikken, gaat mij een stap te ver.

Ik vind dat je je hond een commando moet aanleren waarmee hij weet; als ik dit woord hoor kan ik beter stoppen met gedrag want ik krijg op een andere plek iets leuks/lekkers Dan kun je nog gerust het woord “nee” gebruiken, al doe je dat dan niet met stemverheffing maar gebruik je het op een rustige toon. Hoe je dat kunt doen, kun je leren op een deskundige hondenschool of bij een deskundige -trainer.
Naar mijn mening gebruik je dat woord om grens aan te geven overigens alleen als je er zelf voor gezorgd hebt dat je hond zo weinig mogelijk de kans krijgt om ongewenst gedrag te laten zien. En dat je vooral het gedrag dat je wel wilt zien, hebt beloond.
Nog voor de duidelijkheid, voordat daar een misverstand over ontstaat. Ik ben TEGEN het geven van correcties die zorgen voor pijn, schrik of de hond intimideren. Een correctie volgens de leertheorie, waarbij het gedrag op termijn vermindert, is naar mijn idee onvermijdelijk in de opvoeding van je hond.

Samenvatting:
Een hond heeft grenzen nodig om duidelijkheid en voorspelbaarheid te hebben. Die grenzen geef je NIET aan door pijn te doen, schrik aan te jagen of te intimideren, maar bv. door een woord aan te leren waardoor de hond weet dat hij moet stoppen. Of je zorgt dat er iets leuks uit de omgeving van de hond verdwijnt, waardoor hij de consequentie van zijn gedrag (het wordt minder leuk) ervaart en hij het minder vaak gaat doen. Negeren heeft in heel veel gevallen weinig zin, eigenlijk bijna alleen als het de hond gaat om jou. In andere gevallen is het beter om ongewenst gedrag te voorkomen en gewenst gedrag aan te leren. 

PS: In dit artikel heb ik het specifiek over gedrag dat NIET voorkomt uit bv. angst (denk bv aan uitvallen). In dat geval is ook een verbale correctie onverstandig, daarover heb ik in dit artikel en dit artikel meer geschreven.

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname is alleen toegestaan na toestemming.