Is je hond bang, zorg dan voor een koppeling met iets leuks (maar let op je timing!)

Als je hond bang is of zich zorgen maakt over een geluid of een voorwerp, wil je dat die emotie verandert. Je wilt dat hij minder schrikt, zich minder zorgen maakt, het niet zo spannend vindt. Dat hij zich weer kan ontspannen nadat hij een geluid gehoord of een voorwerp gezien heeft. Om dat goed te kunnen doen, is er een paar dingen dat je moet weten. Als eerste over hoe een hond leert, of beter gezegd, kan leren. Over je timing en over het geluid of het voorwerp waar je hond op reageert. 

Laten we beginnen met het eerste en eigenlijk het belangrijkste. Hoe doe je dat nou, die emotie veranderen? Nu is geen enkele hond, eigenaar of situatie natuurlijk hetzelfde. Maar in grote lijnen kun je stellen dat je een emotie kunt veranderen met behulp van klassieke conditionering. Het is een wat ingewikkelde term voor een van de twee belangrijke manieren waarop een hond leert. 
Hij kan leren dat dat wat je als hond zelf doet, dat dat een consequentie heeft. Bv. hij gaat zitten en hij krijgt een brokje. Hij rent achter een konijn aan en dan kan hij die vangen. Als hij op zijn plek gaat liggen, krijgt hij een Kong. 
Hij doet iets en er gebeurt iets. 
Hij kan met zijn eigen gedrag beïnvloeden wat er in zijn omgeving gebeurt. 
Dat valt onder de noemer 'operante conditonering'. Belangrijk voor het aanleren van oefeningen en trucjes. En een belangrijke pijler als je gedrag van je hond wilt veranderen.

Dat is dus iets anders dan de eerder genoemde klassieke conditionering. 
Bij klassieke conditionering ervaart je hond dat er iets in zijn omgeving gebeurt, waar hij vervolgens iets van merkt. Het heeft een effect op hem, er is een gevolg. Zonder dat hij daar zelf iets voor doet of hoeft te doen. Zijn eigen gedrag is hierin dus helemaal niet belangrijk. Het gaat erom wat er in zijn omgeving gebeurt en hoe dat een consequentie heeft voor hem. Klassieke conditionering is ontdekt door Pavlov. Je weet wel, die van de kwijlende honden en het belletje (als het je niets zegt, lees dan nog even dit artikel ;) )
Heel praktisch vertaald naar onze honden: als je de riem pakt, weet je hond dat jullie naar buiten gaan. Als je naar de koelkast loopt, komt daar iets lekkers voor hem uit. Als de bel gaat, is er iemand spannend aan de deur. 
Als gevolg van die gebeurtenissen kán je hond iets gaan doen. Van dat gedrag hebben wij als eigenaren last. Of niet, we vinden het 'alleen maar' vervelend voor de hond. Maar voor de hond zelf is met name die associatie die gemaakt wordt, van belang. 

En van die associatie gaan we gebruik maken als je hond bang is voor geluiden of een voorwerp. Stel je hond is bang voor vuurwerk. Voor de training wekt het harde geluid de emotie angst op. Als gevolg daarvan gaat je hond (bijvoorbeeld) trekkend naar huis. 
Als je de emotie wilt veranderen, wil je dat de prikkel de voorspeller gaat worden van iets leuks of lekkers. Dus je wilt dat het geluid voorspelt dat er heel erg lekker voer komt. Of dat er een heel leuk spelletje gespeeld wordt. Zodat een volgende keer bij het harde geluid je je hond bij wijze van spreken ziet denken: En? Waar blijft dat leuks? 
(en eigenlijk moet je hond eigenlijk niet eens de tijd krijgen dat te denken, maar dat is wel heel specifiek ;) ) 

Je timing is hierin essentieel! 
Je moet - ongeacht wat je hond doet - er voor zorgen dat zo snel mogelijk NA het geluid waar je hond op reageert, ervoor zorgen dat er iets heel erg lekkers/leuks komt. Want het geluid/voorwerp moet de voorspeller worden...
Heel vaak wordt voer gebruikt als afleiding. Dus stel; je hond moet geborsteld worden en hij vindt het niet leuk. Dan gebeurt het vaak dat de hond voertjes krijgt en daarna geborsteld wordt. Zodat je hond minder bezig is met de borstel en het toelaat. 
Ik zeg niet dat dit fout is!!
Maar... je bent dus niet aan het trainen (en dat kan een prima keuze zijn)
En... je moet er alert op zijn dat er niet alsnog klassieke conditionering 'toeslaat'. Alleen op een manier die je niet wilt (denk ik). 

Als je op geregelde basis op deze manier te werk gaat, dus: eerst voer, dan iets vervelends (borstelen, aaien, nagels knippen, harde knallen laten horen etc etc). 
Dan kan het voer de voorspeller worden van iets vervelends. 
En je hond kan dus geen voer meer willen aannemen.
Want: voer krijgen betekent: er komt iets engs..
Klassieke conditionering op een andere manier dan je zou willen. 

Het maken van positieve associaties is dus de basis van hoe je een emotie verandert ten opzichte van bepaalde geluiden of voorwerpen. Maar denk nu niet dat je met dit 'trucje' alles kunt oplossen. 
Was het maar zo'n feest! 
Om dit goed aan te pakken, zul je meer moeten doen dan alleen maar het ene koppelen aan het andere. Als eerste moet je duidelijk hebben wat de uitlokkende prikkel is. En - en dit is echt essentieel - het alleen zodanig aanbieden dat je hond het wel hoort/ziet maar zich er niet zorgen over maakt! 
Het is dus niet de bedoeling dat je de geluidscd met vuurwerk gewoon hard aanzet en je dan voer gaat geven.. Dan sla je de plank mis. 

Wil je hier mee aan de slag? Zorg dan voor begeleiding zodat je de training goed aanpakt. Voordat je het weet, train je iets heel anders dan je denkt. 
Wil je meer informatie? Kijk dan hier! 

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname van dit artikel is niet toegestaan zonder toestemming. Delen via social media wordt op prijs gesteld.