De puberteit als oorzaak van gedrag; onzin of (een kern van) waarheid?

Elke ontwikkelingsfase van een hond kent zo zijn uitdagingen. Een pup vraagt andere begeleiding van je als eigenaar, dan een volwassen hond of een senior. En de puberende hond? Die houdt mening eigenaar in zijn greep als het gaat om het gedrag. Net als bij mensen, zorgen de hormonen in het hondenlijf, voor allerlei veranderingen. Fysiek én mentaal. Dat brengt gedragsveranderingen met zich mee. Maar dat veroorzaakt ook een grote valkuil. "Het is een fase, hij is in de puberteit", is een zin die ik heel vaak hoor/lees. Té vaak, als je het mij vraagt. Want het moet geen excuus zijn om gedrag op de juiste manier te begeleiden! 

Honden zijn echt pup totdat ze ongeveer een half jaar oud zijn. Daarna komen ze in de puberteitsfase; het moment waarop er hormonaal van alles verandert bij je hond. Onder meer geslachtshormonen razen door het lijf van je hond. Ze hebben een effect op de lichamelijke ontwikkeling (zoals het harder worden van de botten) én op zijn gedrag. Overigens is het niet zo dat je een exacte leeftijd kunt aanwijzen voor een hond waarop hij in die puberteit terecht komt. Het is erg rasafhankelijk, hangt onder meer samen met de grootte van de hond maar net als bij mensen is het ook deels individueel bepaald. 

Door die hormonen is je hond onder meer meer geïnteresseerd in de geurtjes en de prikkels om hem heen. Hij lijkt dingen die hij in het verleden makkelijk kon, helemaal vergeten te zijn. Zijn hoofd (en lijf) is bezig met allerlei andere dingen om hem heen. Dat maakt dat het in deze periode erg belangrijk is dat je geduld hebt en houdt. Dat je oefeningen waarvan je dacht dat je hond ze beheerste, opnieuw gaat bekrachtigen met voer of spel. Je doet een stapje terug, zodat je zeker weet dat je verder bouwt op iets wat je al aangeleerd had. Zodat straks, als de puberteit weer voorbij is, de basis nog steeds solide is. 

Het is ook de periode waarin het nog steeds belangrijk is om neutrale en positieve associaties met de buitenwereld te onderhouden. De eerste socialisatieperiode loopt van ongeveer vijf weken tot twaalf weken oud. De tweede fase is van twaalf weken tot zes maanden. Het wordt ook wel de angstfase genoemd; het is de fase waarin een hond opeens (weer) terughoudend kan worden voor prikkels waar hij in het verleden helemaal geen probleem (meer) mee had. Daarna begint grofweg de puberteit. 

Die puberteit wordt vaak als een verklaring gegeven voor probleemgedrag. 
Hij kan niet meer alleen zijn: "oh, dat is de puberteit"
Hij blaft naar andere honden: "dat komt door de hormonen"
Hij is bang voor onweer: "dat is de leeftijd, als hij uit de puberteit is is het wel over" 

En daar... daar gaat het mis. 
Het kan absoluut zo zijn dat de hormonen invloed hebben op hoe je hond zich voelt. Maar dat betekent niet dat je het niet moet begeleiden. En het maar moet laten voor wat het is, alsof het een fase is die overgaat zónder gevolgen. Want dat is pertinent NIET zo. 
Je hond leert namelijk van (bijna) elke situatie iets over het effect van wat hij doet op zijn omgeving (operante conditionering). Of hij leert dat een prikkel uit zijn omgeving een gevolg heeft voor hem (klassieke conditionering). Als hij bijvoorbeeld dus, gestuurd door zijn hormonen, blaft naar een voor hem onbekende hond en die hond gaat weg, leert je hond dat blaffen een effectieve oplossing is voor een situatie waar jouw hond iets van vond. 

Datzelfde geldt voor gedrag dat je hond laat zien als hij in de 2e socialisatieperiode (angstfase) zit. Het is weliswaar normaal als je hond in die periode terughoudender is. Maar dat betekent niet dat je het weg kunt wuiven. Het vereist desalniettemin de juiste begeleiding van jou. Anders hebben jij en je hond mogelijk nog steeds een probleem als je hond weer uít de angstfase en/of de puberteit is. 

Gebruik de puberteit en/of een angstfase dus niet als reden om het gedrag te negeren. Zorg dat je het op de juiste manier begeleidt, zodat jullie niet nog of extra problemen hebben als je hond door de angstfase of de puberteit heen is. 
Heb je vragen over die begeleiding? Stel die dan in de gratis Doet ie anders Nooit! Club. 

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname zonder toestemming is niet toegestaan. Delen van deze link via social media wordt op prijs gesteld.