Heeft jouw bange hond wel een 'veilige haven'?

Als je een hond hebt die soms bang is terwijl hij in huis is, dan is het goed om na te denken over een veilige haven voor je hond. Overigens denk ik dat het voor iedere hond - bang of niet - fijn kan zijn als hij zo'n plek heeft waar hij zich altijd terug kan trekken. Maar zéker honden die bepaalde situaties spannend vinden als ze in huis zijn, hebben zo'n veilige haven nodig. Wat is het precies, wat is het zeker niét én hoe een ideale veilige haven eruit ziet, kun je lezen in dit artikel. 

In de basis is een veilige haven iets simpels: het is een plek waar je hond zich prettig voelt en waar hij zich terug kan trekken. Het moet voor je hond comfortabel zijn, want: hij moet er zich prettig voelen. Ik vind het zelf ook belangrijk dat er altijd water ter beschikking is, zodat je hond er zo lang kan blijven als hij zelf wil. Eigenaren vinden dat nog wel eens moeilijk, dat ze er zo lang in kunnen blijven als ze zelf willen, maar daarover verderop in dit artikel meer. 
Voor veel honden is zo'n veilige haven een plek onder iets, waarin ze zich letterlijk kunnen verstappen. Sommige honden trekken zich bijvoorbeeld graag terug in een kast, letterlijk. Maar veel andere honden vinden het prettig als er ergens een bench voor ze staat met een deken erover heen en een lekker kussen (of meerdere) waar ze op kunnen gaan liggen. Met soms nog een denken waar ze echt onder kunnen kruipen. Als je je er nog niet een goed beeld bij kunt vormen: je wilt het gevoel creëren dat je zelf waarschijnlijk hebt als je na een dagje in de kou rozig in je warme huispak, warme sloffen aan met een kop warme chocolademelk in je hand op de bank voor het haardvuur zit. Dát gevoel wil je voor je hond creëren met die veilige haven, bij wijze van spreken dan ;)

Het doel van die veilige haven kan tweeledig zijn, afhankelijk van hoe je hond is. Het kan dus functioneren als een plek waar je hond naar kan vluchten op het moment dat hij ergens bang voor is. Rondom de jaarwisseling (de periode waarin ik dit artikel schrijf), is het dus heel belangrijk om zo'n plek te hebben. 
Voor andere honden kan het ook heel zinvol zijn, met name voor die honden die in een druk huishouden leven en nog wel eens worstelen met alles wat er binnen zo'n huishouden gebeurt. Het geeft ze de gelegenheid om zich even af te zonderen en daadwerkelijk met rust gelaten te worden. 

Dat laatste is namelijk es-sen-tieel. 
Ik kan het niet genoeg benadrukken. 
Als je hond in zijn veilige haven ligt, laat je hem áltijd en volledig met rust. 
Altijd. 
Dus: 
ook als jij het tijd vindt voor hem om te eten
als je eigenlijk graag even wilt checken hoe het met hem gaat
als jij vindt dat hij zijn behoefte buiten moet doen
of als je eigenlijk vindt dat hij nu toch niet meer bang hoeft te zijn?! 

De veilige haven werkt namelijk bij de gratie van volledig zelf de controle hebben over wat er gebeurt. Dus dat hij zelf mag en kan bepalen of hij eruit wil of niet. 
Uit allerlei onderzoeken blijkt dat individuen (niet alleen honden, maar in elk geval elk zoogdier) baat heeft bij zoveel mogelijk controle hebben bij wat er in je omgeving gebeurt. Hoe meer controle, hoe minder zorgen je je maakt. 
Eigenlijk zijn we allemaal diep van binnen kleine control-freaks ;) Je hond dus ook, in meer of mindere mate, afhankelijk van hoe makkelijk hij zich ergens zorgen over maakt. 

Met een veilige haven geef je je hond dus als eerste een plek waar hij naar toe kan om te vluchten en om weg te komen van datgene waar hij zich zorgen over maakt of wat simpelweg even teveel is voor hem. Maar als tweede geef je hem ook nog eens een plek waarin hij zelf volledig kan bepalen wat er vervolgens gebeurt. En dat helpt om zijn emoties te reguleren. 

Heel concreet heeft dit een aantal consequenties: 
* Als je hond in de veilige haven zit, laat je hem er in. Je gaat hem niet lokken, het initiatief laat je bij hem
* Als hij er niét in wil, dan laat je hem ook! Je gaat hem niet dwingen om erin te gaan of er een cue aan geven, waardoor hij denkt dat het moet. Hij wil. Of hij wil niet. Natuurlijk kun je het zo aantrekkelijk mogelijk voor hem maken (later meer), maar je laat de keuze aan hem.
* Denk goed na over de plek waar je de veilige haven maakt. Het kan zijn dat je hond als hij iets spannend vindt, ook graag bij jou in de buurt wil zijn. Dan is een veilige haven op zolder niet zo handig. Maar andere honden willen juist graag écht weg. Kijk dus vooral naar de behoefte van jouw hond. 
* Zorg dat de veilige haven 24 uur per dag voor je hond beschikbaar is. Het kan zijn dat dat de keuze van de plek van die veilige haven wat beperkt, of dat je andere praktische keuzes moet maken. Stel je hond vlucht graag naar zolder, maar dan moet hij door de hal? Dan moet je of de deur naar de hal altijd open laten (in elk geval als je er niet bent) of je kunt bv. een hondenluik in de deur maken. Kortom: iets om over na te denken. 
* Als je hond nu al één of meerdere plekken heeft waar hij graag ligt, is dat NIET de geschikte locatie voor de veilige haven! Dat klinkt misschien gek, maar dat is om twee redenen belangrijk; als eerste wil je niet dat je je hond onbedoeld een al fijne ligplek ontneemt door er een veilige haven te maken. Die in onze ogen veilig is, maar waarvan je nog niet zeker weet (in de beginfase) of je hond dat ook als zodanig ervaart. Als tweede kan het zijn dat je hond een negatieve associatie gemaakt heeft met die plek al. 

Voor de volledigheid nog even; je gebruikt de veilige haven dus niét als een plek om je hond naar toe te sturen als JIJ denkt dat hij rust nodig heeft. Of als je hem even niet in de buurt wilt hebben, bijvoorbeeld omdat je visite krijgt waar hij tegen blaft. Daar kun je andere plekken voor gebruiken (die je hopelijk op een positieve manier hebt aangeleerd als een fijne plek om dan te zijn). Maar niet die veilige haven. 

Collega Liselot Boersma van HondenLot heeft op haar website ook aandacht besteed aan de veilige haven en met toestemming een artikel van de Lincoln Animal Behaviour Clinic vertaald naar het Nederlands. Dat artikel kun je hier lezen. 

Wil je nog meer weten over een veilige haven en/of zelf aan de slag met de angst van je hond? Dat kan onder meer in mijn lesprogramma angst voor geluiden en/of voorwerpen. Wil je een vraag stellen over de veilige haven? Dat kun je doen in mijn gratis Doet ie anders Nooit! Club op Facebook, waar probleemgedrag centraal staat. 

Je kunt in januari 2023 al beginnen met de Weg met Vuurwerkangst-reeks: 7 gratis tips om de hel van de jaarwisseling voor je hond te verminderen. Kijk hier voor meer informatie; http://www.moniquebladder.nl/vuurwerkangst

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname is zonder toestemming niet toegestaan. Delen van de link naar dit artikel via social media wordt op prijs gesteld.