Verlatingsangst? Doe er iets aan!

Het is een groot probleem, van welke kant je het ook bekijkt. Een hond die niet alleen kan zijn. Als eerste is het voor de hond enorm stressvol en dus ongewenst. Als eigenaar is het ook geen pretje. Je hebt een zere buik als je even weg moet en vreest het moment dat je weer je huis in stapt. Want wat zal er nu weer gebeurd zijn? Vergeet niet de impact voor omgeving; een continu blaffende buurhond is bijzonder irritant.

Verlatingsangst kan in allerlei vormen voorkomen

Verlatingsangst kan zich op een aantal manieren uiten; blaffen/joelen, spullen vernielen en/of onzindelijkheid. Dit zijn symptomen die in de regel wel snel worden opgevangen door de eigenaar (al dan niet afhankelijk van een klagende buurman). Wat minder duidelijke symptomen zijn niet eten/drinken of apatisch zijn als de eigenaar niet aanwezig is. Ik adviseer pupeigenaren om in de eerste periode en ook nog enige tijd daarna geregeld video-opnames te maken tijdens de afwezigheid, om een goed beeld te krijgen over de capaciteit van de hond om alleen te zijn.

Cijfers uit Engeland geven aan dat maar liefst 15% van de honden verlatingsangst heeft. Zo'n vijftig procent van de honden zou enige signalen afgeven het moeilijk vinden om alleen te zijn, zonder dat het direct problemen veroorzaakt. . Ik vind het schokkende cijfers, maar ze zijn wel goed te verklaren.

Honden zijn sociale dieren.

Dat betekent dat ze grote waarde hechten aan relaties met anderen. Eén van de karakteristieken van honden is dat ze die relatie niet per definitie aangaan met een andere hond, maar dat ze zeer goed in staat zijn om zo'n belangrijke relatie aan te gaan met de mensen in zijn omgeving. Het verklaart volgens John Bradshaw (auteur Dit is de hond) waarom de domesticatie van honden zo snel en succesvol is verlopen.

Het belang van een sociale relatie met zijn omgeving heeft een aantal gevolgen. Alleen zijn is voor een hond onnatuurlijk en geeft hem een onveilig gevoel. Het is een vaardigheid die hij moet verkrijgen, moet aanleren dus. Dat is de reden dat het erg onverstandig is om een pup aan te schaffen zonder dat er minstens enkele weken er altijd iemand in huis is. In die weken kun je met de juiste training een pup leren dat alleen zijn niet gelijk staat aan onveiligheid en dat hij dus niet bang hoeft te zijn.

Honden kunnen afhankelijk worden van hun baas

De sociale relatie zorgt ervoor dat een hond zich aan zijn eigenaar hecht. In de basis is daar natuurlijk niets mis mee; we willen graag band met onze hond. Maar voor sommige (blijkbaar relatief veel) honden is die aanhankelijkheid synoniem aan afhankelijkheid. Ze vinden het moeilijk tot op bepaalde hoogte zelfstandig te zijn. Ze hebben hun eigenaar in hun omgeving nodig om zich veilig te voelen.

Verlatingsangst is een probleem dat vooral met veel training in goede banen geleid kan worden. De hond leert tijdens die training dat het alleen zijn ook positief kan zijn én in elk geval geen reden is tot ongerustheid. Vaak wordt de tip gegeven om de hond langzaam maar zeker meer alleen te laten, maar als er sprake is van verlatingsangst, is dat niet voldoende. Er moet bovendien een gevoel van veiligheid gecreëerd worden, zodat de angst geen kans krijgt de kop op te steken.

Training

Alles wat voor de hond een teken kan zijn dat de eigenaar weg gaat, moet minder belangrijk worden door bv. letterlijk honderden keren de sleutels te pakken zonder weg te gaan. De hond ontkoppelt dan de associatie sleutels=eigenaar weg. Voor de hond kunnen een heleboel signalen een aanwijzing zijn, dus een gegronde analyse is noodzakelijk. Daarna moet weer aangeleerd worden dat die signalen ook iets positief kunnen opleveren (counterconditionering).

Andere zaken die in de training belangrijk zijn, zijn lichaamstaal, het zelfstandiger laten worden van de hond en de opbouw van de tijd waarin de hond alleen is en zich veilig voelt. Voor de ene hond ligt de start bij 1 minuut maar veel vaker begint het met 10 seconden en vandaar uit wordt het met een interval-schema (dus niet bv. 1, 2, 4, 6 minuten maar 1, 3, 2, 1, 5, 2, 4 etc.) uitgebouwd.

Training is basisvoorwaarde nummer één om het probleem op te lossen. Het kan aangevuld worden met Adaptil (voorheen DAP). Dit zijn synthetische stoffen die de hond doet denken aan de stoffen die een teef afscheidt als ze pups heeft. Het geeft de honden waarschijnlijk een veiligheidsgevoel. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat ondersteuning met Adaptil in ongeveer 75% van de behandelingen tegen verlatingsangst effect heeft.

Natuurlijke middelen

Vanzelfsprekend zijn er ook diverse natuurlijke middelen in te zetten als ondersteuning van de training om verlatingsangst op te lossen, zoals homeopathie, Bach Bloesem of kruiden. Overigens tot in redelijke mate. Als eigenaar moet je niet willen dat een hond die moeilijk alleen kan zijn, dat ook uren achter elkaar moet. Zo'n hond is het alleen zijn te leren, maar een halve dag is meestal de grens van dergelijke honden.

Verder zijn tips als "neem er een hond bij" of een blafband verre van verstandig. Het is heel aannemelijk dat een hond met verlatingsangst zich onveilig voelt zonder de eigenaar; de aanwezigheid van een andere hond helpt daar niets aan. Een blafband lost het probleem voor de eigenaar (misschien) en buren op, maar de hond ondervindt ontzettend veel stress. Geen oplossing dus. Training is de enige echte methode om het op te lossen.

Wil je meer weten hoe je met dit gedrag om kunt gaan? Kijk dan hier naar de mogelijkheden

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist.