De vijf stappen om probleemgedrag op te lossen

Elk probleemgedrag is anders. Want elke hond en elke eigenaar is anders. Maar dat neemt niet weg dat er vijf stappen zijn die je moet doorlopen om je hond te kunnen helpen. Eén oplossing is er helaas maar heel erg zelden, je zult diverse dingen moeten doen om ervoor te zorgen dat het gedrag vermindert of verdwijnt. In dit artikel neem ik die vijf stappen met je door. 

Stap 1: Veiligheid
De allereerste prioriteit moet - naar mijn mening - altijd liggen bij de veiligheid. Een hond is nu eenmaal een dier dat relatief makkelijk schade kan aanrichten met zijn tanden. En ja; elke hond kan bijten! Ook jouw lieve, schattige allerliefste hond. Agressie (bijten dus) is namelijk niet abnormaal voor een hond. Het hoort bij het dier. Vanzelfsprekend is het ongewenst, maar dat is iets anders dan abnormaal. 
Zorg er dus altijd voor dat de omgeving van je hond veilig is. Dat kan betekenen dat je maatregelen moet nemen zoals bijvoorbeeld een muilkorf omdoen, achter een hekje bij bezoek, niet meer van de lijn etc etc. Het is niet altijd leuk. Niet voor jou, niet voor je hond. Maar wel belangrijk om mee te beginnen. Als je hond schade veroorzaakt, is het allemaal alleen maar nog ellendiger. Voor iedereen. 

Natuurlijk moet je niet alleen denken aan de veiligheid van de omgeving van je hond. Ook de veiligheid van je hond is belangrijk. Soms doet hij iets, waarbij jij hem tegen zichzelf moet beschermen. Denk dus niet alleen aan agressie, maar ook gedrag dat je hond kan laten zien uit angst. Bijvoorbeeld los schieten en de weg op rennen. 

Stap 2: Hoe staat het met de fysieke conditie van je hond? 
Als een hond dingen doet die ongewenst, vervelend, risicovol of lastig zijn, is het belangrijk om uit te sluiten dat er geen medische zaken meespelen. En stap nu niet in de valkuil, waar een heleboel eigenaren in stappen. Namelijk de aanname dat een hond helemaal gezond is, omdat hij eet, rent en speelt. In de praktijk blijken er een heleboel honden te zijn die gelukkig eten, rennen en spelen. Maar wel pijn hebben of zich fysiek oncomfortabel voelen. Ik schreef daar eerder dit artikel over. 

Laat dus altijd bij probleemgedrag eventueel fysieke problemen uitsluiten door een bezoek te brengen aan de dierenarts, een osteopaat of een fysiotherapeut. Je zou zeker niet de eerste (en helaas ben ik bang ook niet de laatste) zijn die erachter komt dat je hond toch iets mankeert, zonder dat je het wist. 

Nu is het overigens niet zo dat de meeste problemen direct veroorzaakt worden door een medische afwijking. Dus dat een hond bijt omdat hij pijn heeft. Dat komt natuurlijk voor. Maar het gaat ook heel vaak om het feit dat het fysieke stuk, leidt tot stress. En dat leidt weer tot heftigere reacties. En daarmee komen we bij stap 3. 

Stap 3: vermindering van stress

Als je hond een emotie voelt of er gebeurt iets in zijn lijf, reageert zijn lichaam daarop met onder meer stress-stoffen. Die vullen de figuurlijke stress-emmer. Hoe voller de emmer, hoe heftiger het gedrag. Of hoe eerder het gedrag zich voordoet. Het is daarom belangrijk om iets te doen aan hoe vol die emmer zit. Door ervoor te zorgen dat er minder in komt. En door ervoor te zorgen dat het makkelijker afgevloeid kan worden, dat de emmer makkelijker leger wordt. Dat kun je op allerlei manieren doen, waarbij bijvoorbeeld rust, werken met de neus (hersenwerk, snuffelen), een juiste hoeveelheid activiteiten, controle en voorspelbaarheid en nog meer dingen kunnen helpen (wil je hier mee aan de slag? Kijk dan hier!)

Oh ja: trap niet in de valkuil dat je denkt dat je met alleen stress-reductie het probleem van je hond oplost! Die stress wordt ergens door veroorzaakt, bij probleemgedrag meestal NIET door de aanwezigheid van een bepaalde prikkel of een combinatie van prikkels. Maar door de emotie die die prikkels oproepen! Ik schreef daarover dit artikel.

Stap 4: ondersteuning

Om de training succesvol te laten zijn, is het verstandig om te werken aan stress-reductie. Maar soms is dat alleen niet voldoende en is het handig te kijken of je nog op andere manieren je hond kunt ondersteunen. Dit kan in de vorm van complementaire ondersteuningen, waarbij er gebruik gemaakt wordt van supplementen, kruiden, oliën, homeopathie, Bach Bloesem etc etc. Daarin is erg veel op de markt. Belangrijk om te weten is dat er geen wonderpilletje, -poedertje, -geurtje of wat dan ook is dat het probleem oplost. Was dat maar waar.... maar het kan wel helpen met scherpe randjes. 

Soms is het verstandig om met een gedragstherapeut en de dierenarts te overleggen over medicatie. Daar heerst een - in mijn ogen volledig onterecht - taboe op. Maar soms staat het welzijn van hond óf van eigenaar zodanig onder druk, dat het belangrijk is dat er snel iets gebeurt. En het is ook geregeld zo dat een hond doet wat hij doet, vanwege een disbalans in bijvoorbeeld de neurotransmitters. Medicatie kan daar dan bij helpen. Ik schreef hierover eerder dit artikel.

Stap 5: Training

Het gebeurt nogal eens dat mensen veel investeren in hun hond, in de vorm van tijd, geld en energie. Maar niet verder komen dan stap 4. Er is dan nog wel eens frustratie, omdat er al van alles gedaan is. En ik snap dat. Maar; het is meestal niet voldoende om alleen maar te vermijden. Of de stress te verminderen. Je zult ook iéts met de onderliggende emotie en het daaruit voortvloeiende gedrag moeten doen. Dat hoeven overigens niet ellen lange trainingsplannen te zijn. Er is een heleboel mogelijk als het gaat om training, van eenvoudig tot heel ingewikkeld. Het hangt ook af van het probleem dat je met je hond ervaart. 

Samenvattend:
Als je het probleemgedrag van je hond wilt veranderen, zijn er in grote lijnen vijf stappen die je moet doorlopen als je succesvol (en veilig) wilt zijn. Binnen die vijf stappen zijn er allerlei zijwegen en mogelijkheden, maar ze vormen de basis voor een gedegen aanpak van een probleem. In tegenstelling tot één ding heel goed of veel doen (bv. vermijden of stress-vermindering) en de rest niet op te pakken. De kans dat je dan succesvol bent, is niet erg groot. 
Heb je hulp nodig? Dan kunnen wij samenwerken met betrekking tot een aantal problemen. Als je hond uitvalt naar andere honden of mensen, blaft naar visite, niet zonder jou kan zijn of bang is voor geluiden en/of voorwerpen, heb ik allerlei mogelijkheden! 

Dit artikel is geschreven door Monique Bladder, hondengedrag-specialist. Overname is niet toegestaan zonder toestemming. Delen via social media wordt op prijs gesteld.